CÁC HOẠT CHẤT TRỪ CỎ CÓ TÁC ĐỘNG ỨC CHẾ ENZYM ACETYL- COA CARBOXYLASE (ACCase)
1.Vai trò của enzym Acetyl-CoA carboxylase (ACCase) ở thực vật
Acetyl-CoA carboxylase (ACCase) là enzyme đầu tiên của quá trình tổng hợp axit béo. Lipid là thành phần của màng tế bào và có chức năng như kho dự trữ cacbon. Do đó, enzyme ACCase rất quan trọng đối với quá trình tổng hợp màng tế bào.
Hình 1. Acetyl-CoA carboxylase (ACCase) là enzyme đầu tiên của quá trình tổng hợp axit béo
2. Cơ chế các hoạt chất trừ cỏ có tác động ức chế Acetyl-CoA carboxylase (ACCase)
Các chất ức chế ACCase chủ yếu được sử dụng để kiểm soát cỏ sau khi nảy mầm (hậu nảy mầm) ở các loại cây trồng lá rộng. Các loại thuốc diệt cỏ này được hấp thụ qua lá và được vận chuyển trong mạch rây (phloem) đến điểm sinh trưởng, tại đó chúng ức chế hoạt động phân sinh. Nhìn chung, các loài cây lá rộng có khả năng kháng thuốc diệt cỏ FOPs, DIMs và DENs một cách tự nhiên do enzym ACCase kém nhạy cảm hơn với chúng. Tuy nhiên, thuốc diệt cỏ ức chế ACCase có thể gây ra các triệu chứng trên một số loại cây lá rộng. Khả năng chịu đựng tự nhiên của một số loại cỏ là do enzyme ACCase kém nhạy cảm hơn hoặc tốc độ trao đổi chất phân hủy cao hơn trong chúng.
Theo HRAC (2024), các hoạt chất trừ cỏ có tác động ức chế ACCase bao gồm các loại thuốc diệt cỏ thuộc nhóm hóa học:
- Nhóm Cyclohexanedione (DIMs): Clethodim, Cycloxydim, Tepraloxydim, Sethoxydim, Profoxydim, Tralkoxydim.
- Nhóm Aryloxyphenoxypropionate (FOPs): Clodinafoppropargy, Cyhalofopbutyl, Haloxyfopmethyl, Fenoxapropethy, Metamifop, Fenthiaprop, Quizalofopethyl, Fluazifop-butyl, Diclofop-methyl.
- Nhóm phenylpyrazolin (DENs): Pinoxaden.
3. Các hoạt chất trừ cỏ có tác động ức chế Acetyl-CoA carboxylase (ACCase) lưu hành ở Việt Nam
Theo thông tư số 25/2024/TT- BNNPTNT về “Ban hành Danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam và Danh mục thuốc bảo vệ thực vật cấm sử dụng tại Việt Nam’’, các hoạt chất trừ cỏ có tác động ức chế Acetyl-CoA carboxylase (ACCase) lưu hành ở Việt Nam là 10 hoạt chất thuộc 2 nhóm: DIMs (3 hoạt chất) và FOPs (7 hoạt chất):
* Nhóm Cyclohexanedione (DIMs): Clethodim, Profoxydim, Sethoxydim.
* Nhóm Aryloxyphenoxypropionate (FOPs):
Cyhalofop- Butyl, Fenoxaprop- Ethyl, Fluazifop- Butyl, Haloxyfop- Methyl, Metamifop, Propaquizafop, Quizalofop- Ethyl.