Đạm (N) cũng tác động đến tình trạng hấp thụ Zn trong cây trồng do nó hỗ trợ sự phát triển của cây trồng và thay đổi độ pH của môi trường rễ (Alloway, 2008).

     1. Đạm (N) tác động đến tình trạng hấp thụ Kẽm (Zn) trong cây trồng do nó hỗ trợ sự phát triển của cây trồng 

    Ở nhiều loại đất, N là yếu tố chính hạn chế sự tăng trưởng và năng suất và do đó, không có gì đáng ngạc nhiên, sự cải thiện về năng suất đã được tìm thấy thông qua các tương tác tích cực bằng cách bón cho cây cả hai loại chất dinh dưỡng N và Zn. Cây trồng thường phản ứng với Zn và N cùng nhau nhưng không chỉ riêng Zn. Nhìn chung, bón đủ N giúp cây sinh trưởng mạnh, làm tăng nhu cầu Zn của cây. Còn việc bón N khi không có Zn có thể dẫn đến thiếu Zn thông qua hiệu ứng pha loãng do tăng trưởng bởi N gây ra (Alloway, 2008). 

Hình Bón đủ N giúp cây sinh trưởng mạnh, làm tăng nhu cầu Zn của cây (ảnh minh họa)

      Tuy nhiên, điều này cũng có thể dẫn đến sự tương tác tiêu cực nếu các chất dinh dưỡng vi lượng khác, chẳng hạn như Đồng (Cu), cũng ở trạng thái yếu trong đất. Sự tăng trưởng được thúc đẩy bởi N có thể gây ra sự pha loãng nồng độ Cu, sau đó sẽ trở nên trầm trọng hơn khi sử dụng Zn. Vấn đề này thực sự là sự tương tác Zn- Cu trở nên trầm trọng hơn do N (Kirk & Bajita,1995).

       Salehin & Rahman (2012) đã tiến hành 1 thí nghiệm theo phương pháp khối hoàn toàn ngẫu nhiên với 3 lần lặp lại, nhằm nghiên cứu ảnh hưởng của phun Kẽm (Zn) (0 và 1 g/L) và phân Đạm (N) (0, 25, 50 và 75 kg/ha N nguyên chất) đến năng suất và tạo ra các thành phần năng suất của cây đậu cô ve (Phaseolus vulgaris). Năng suất hạt, trọng lượng 100 hạt, số quả trên cây, số hạt trên quả và chiều cao cây được đo. Kết quả cho thấy, việc sử dụng phun Zn có ảnh hưởng rõ rệt (ở mức xác suất 1%) trên tất cả các tính trạng đo được. Ngoài ra, ảnh hưởng của N lên tất cả các tính trạng được nghiên cứu (có ý nghĩa ở mức xác suất 1%). Tác động tương tác của phun Zn và phân N đến số lượng hạt trên quả (ở mức xác suất 1%) và năng suất hạt và chiều cao cây (ở mức xác suất 5%) là đáng kể và các tính trạng khác là không đáng kể. Năng suất hạt cao nhất thu được bằng cách phun Zn với lượng 1996 kg/ha. Trong số các mức phân N, sử dụng N nguyên chất 90 kg/ha cho năng suất hạt giống cao nhất (Salehin & Rahman, 2012).

       Kutman et al. (2010 & 2011) trước đây đã báo cáo rằng dinh dưỡng N là một yếu tố quan trọng trong cả việc thu nhận và phân bổ Zn và Fe trong hạt lúa mì, và nguồn cung cấp N cao đã tăng cường sự hấp thu Zn và Fe lên tới 4 lần. Tuy nhiên, vẫn chưa chỉ ra được việc ứng dụng Zn ảnh hưởng như thế nào đến sự hấp thu, chuyển vị và phân phối N ở cây lúa và chất tích hợp phân tử nào chủ yếu tham gia vào sự tương tác giữa Zn và N.

      Ngoài ra, N có thể ảnh hưởng đến lượng kẽm sẵn có theo cách sự hình thành protein tăng lên sau khi bổ sung phân N có thể dẫn đến Zn được giữ lại trong rễ dưới dạng phức hợp kẽm-protein và không di chuyển xung quanh trong cây tốt. 

     2. Đạm cũng tác động đến tình trạng hấp thụ Kẽm trong cây trồng do nó làm thay đổi độ pH của môi trường rễ

    Các loại phân N có tính chua sinh lý làm tăng khả năng hút Zn, ngược lại phân N có tính kiềm lại làm giảm lượng Zn cây hút. Ví dụ:

     Phân đạm Amoni như amoni sunfat ((NH₄)₂SO₄ ) và amoni nitrat (NH₄ NO₃) có thể có tác dụng axit hóa rõ rệt trên đất và do đó dẫn đến tăng lượng Zn hữu dụng cho cây trồng ở đất có độ pH tương đối cao (Alloway, 2008). Vì các ion amoni-N (NH₄⁺)trong đất có tác dụng axit nên việc sử dụng ZnSO₄ bón đồng thời cùng với phân amoni-N được cho là có hiệu quả trong điều trị tình trạng thiếu Zn so với chỉ sử dụng ZnSO₄ (Viets et al., 1957). 

Hình Phân đạm Amoni như amoni sunfat ((NH₄)₂SO₄ ) (bên trái) và amoni nitrat (NH₄NO₃) (bên phải)

     - Trái lại, phân đạm Canxi nitrat Ca(NO₃)₂ có thể làm tăng độ pH của đất và giảm lượng Zn mà cây trồng có thể hấp thụ (Alloway, 2008).

Hình Phân đạm Canxi nitrat Ca(NO₃)₂