1. Rụng do cung cấp thiếu dinh dưỡng cho cây
Thường xuất hiện ở các vườn xen canh, không cân đối bón phân NPK và phân hữu cơ hoặc không chăm sóc thường xuyên (bị sâu/ rầy, nấm bệnh tấn công). Trong giai đoạn có hoa và quả non, nhiều nhà vườn ngưng hoặc cung cấp thiếu dinh dưỡng (phân hữu cơ, phân NPK, các chất trung vi lượng) và tưới không đủ nước vì sợ cây đi đọt sẽ làm rụng quả non. Kết quả là cây đang trong giai đoạn “mang thai” và “đẻ” cần rất nhiều dinh dưỡng và nước nhưng không được cung cấp đầy đủ dẫn đến hoa dễ rụng.
– Biểu hiện:
+ Hoa – quả rụng từ từ, rụng không đồng loạt mà theo thể trạng từng cây.
+ Cây bị sâu hại (rầy, nhện đỏ,..) hoặc cây bị bệnh hại (Đốm mắt cua, thán thư, xì mủ, thối thân..) làm bộ lá thưa và yếu, cành nhánh nhỏ.
Đốm lá Phomopsis
+ Cây không đủ cơi đọt và bộ lá mới.
+ Lá mỏng, nhỏ, không xanh lá, bộ lá xấu.
– Cách khắc phục: Bổ sung đầy đủ, cân đối phân đa lượng NPK, humic và các nguyên tố dinh dưỡng trung-vi lượng cho cây khi đang mang hoa- quả (căn cứ vào tình trạng cây và khả năng đang mang hoa- trái, cũng như tình hình mùa vụ, thời tiết):
+ Bón phân hữu cơ và NPK đầy đủ trước khi làm hoa ít nhất 3 tháng, chăm sóc kỹ bộ cơi đọt cuối trước khi làm hoa và dưỡng hoa bằng cách phun dinh dưỡng định kì để cơi lá xanh dày khỏe, hoa sáng mập khỏe: Hữu cơ 3-7 kg mỗi gốc, 20- 25 ngày/lần. N-P-K 3 số 15 hoặc 16 khoảng 0.5-1 kg mỗi gốc, 1 tháng 1 lần. Phun Canxi-Bo, Amino acid và Combi.
+ Phân bón gốc khi cây mang trái: Kinh nghiệm đúc kết của hầu hết nhà vườn trồng sầu riêng lâu năm là bón phân cho cây sầu riêng trong thời kỳ mang trái là không được tùy tiện, mà phải tuân theo các giai đoạn sinh trưởng cơ bản của trái:
. Sau xổ nhụy 10- 15 ngày: tiếp tục chọn công thức Kali cao để tăng đậu trái, hạn chế đi đọt + kết hợp hữu cơ (1-2kg/cây).
. Sau khi xả nhị từ 30 đến 40 ngày: Trái 25 – 30 ngày (Ri6), trái 30-35 ngày (Mongthon) sử dụng phân có thể chọn công thức NPK 3 số bằng nhau để cây hấp thu dinh dưỡng cân bằng cho trái và lá, giúp tăng độ phì của trái. Có thể bón 2 lần liên tiếp cách nhau 7-10 ngày.
+ Chú ý kết hợp với các loại phân bón lá trong giai đoạn nuôi trái còn nhỏ: Phun trực tiếp vào trái và mặt dưới lá:
. Sau xổ nhụy 15 ngày: Để hạn chế rụng trái non ở giai đoạn này cần phun GA3 5-10 ppm (1g nguyên chất/100-200l nước) + kết hợp phân bón lá 1:2:1 (15-30-15), phun 2 lần cách nhau 10-15 ngày. Phun Bo giai đoạn 15 – 20 ngày sau khi đậu trái để hạn chế hiện tượng cháy múi do thiếu chất Bo.
. Ngoài ra, cũng nên phun bổ sung kèm theo các Amino acid, trung vi lượng khác.
+ Phân hữu cơ: nên bón ở giai đoạn sau xổ nhụy xong 1 tháng (Ri 6) và 1,5 tháng (Mongthon).
+ Tưới đủ nước cho cây.
+ Thường xuyên thăm vườn và phòng trừ sâu bệnh để bảo vệ tốt bộ lá, cành nhánh.
2. Rụng do cây đi đọt non dẫn đến cạnh tranh dinh dưỡng trong cây
Cây không đủ dinh dưỡng để vừa nuôi đọt và nuôi hoa, mà đặc tính sinh lý của cây là ưu tiên nuôi đọt trước, sau đó nuôi hoa, nuôi quả tiếp, nên dẫn đến hiện tượng rụng hoa hàng loạt trên những cây bị xì đọt lúc mang hoa.
– Biểu hiện: Nên dẫn đến tình trạng rụng hoa, rụng quả sầu riêng trên những cây bị xì đọt.
– Cách khắc phục:
+ Chặn đọt trong giai đoạn ra hoa: Chặn cây không cho ra đọt non, nhược điểm là năng suất không cao và dễ bệnh hoặc chết cây sau thu hoạch.
+ Khiển đọt trong giai đoạn ra hoa: Sau khi cây ra mắt của 7-9 ngày, kích thích cây ra đọt và làm bộ lá mới mau thuần thục trước giai đoạn xổ nhụy (Từ khi cây nhú mắt cua đến thời gian cây xả nhụy là 45- 65 ngày, cần khiển đọt cho bộ lá thuần thục trước khoảng thời gian này).
+ Hạn chế sự ra đọt non trong giai đoạn phát triển trái: Bằng cách phun phân M-K-P (0-52-34) với liều lượng 50 – 100 g/10 lít nước hoặc Nitrat Kali (KNO3) với liều lượng 150 g/10 lít nước, phun đều lên hai mặt lá, 7 – 10 ngày/lần trong giai đoạn từ 3 – 12 tuần sau khi đậu trái.
3. Rụng do cây đào thải bớt vì không nuôi nổi
– Nguyên lý: Cây không thể nuôi dưỡng hết các hoa quả đã đậu nên việc giảm bớt số lượng là vấn đề tất yếu để cây có thể tập trung nuôi dưỡng một số lượng hoa quả nhất định. Lúc này, cây sẽ tự tiết ra một số chất điều hòa sinh trưởng để tạo tầng rời ở cuống hoa quả và hoa quả sẽ rơi ra khỏi cây. Ra hoa và đậu trái nhiều đợt cũng gây ra sự cạnh tranh chất dinh dưỡng giữa hoa và trái non. Thông thường, nếu để cây sầu riêng ra hoa tự nhiên cây sầu riêng sẽ ra hoa thành hai hay nhiều đợt hoa nên xuất hiện sự cạnh tranh dinh dưỡng giữa hoa và trái non, hoa và trái trưởng thành và sự cạnh tranh giữa trái non và trái trưởng thành.
– Biểu hiện: Nên dẫn đến tình trạng rụng hoa, rụng quả sầu riêng trên những cây bị xì đọt.
– Cách khắc phục:
+ Tỉa bớt hoa quả non, chỉ giữ lại số lượng nhất định trên mỗi cành, mỗi cây.
+ Cung cấp đủ dinh dưỡng phân hữu cơ và NPK ba số thì hạn chế rất nhiều hiện tượng này. 
+ Biện pháp phun Canxi Bo chống rụng hay các chất chống rụng chỉ hiệu quả khi cây khoẻ (đủ dinh dưỡng), nếu cây suy yếu thì cho dù phun bao nhiêu cũng rụng.
+ Kích thích cho cây sầu riêng ra hoa tập trung và đồng loạt để hạn chế sự cạnh tranh dinh dưỡng giữa hoa với sự phát triển trái và sự cạnh tranh giữa trái non và trái lớn. Nên cắt bỏ toàn bộ hoa hoặc trái non ra đợt hai nếu tỉ lệ ra hoa hoặc đậu trái thấp hay số trái ở đợt đầu vừa với khả năng mang trái của cây.
4. Rụng do tưới thiếu/thừa nước
Tuới không đủ nước trong thời kì mang quả vì sợ cây đi đọt cũng sẽ làm rụng quả non và ngoài ra, khi cây đang mang quả, nhịp tưới đang ổn định, bỗng bị tưới nước ồ ạt, làm cây sốc cũng dẫn đến quả non dễ rụng.
– Cách khắc phục:
+ Đảm bảo tưới đủ nước và hợp lí trong từng thời kì của quá trình mang quả, tránh để bị thiếu hoặc quá dư thừa gây sốc cây.
+ Khi nhú mầm hoa (mắt cua): Nước mương cho vô lại ở độ sâu 60 – 80 cm. Tưới nước vừa đủ ẩm những ngày đầu, sau đó tăng dần nhưng tránh quá đẫm gây lèn mặt liếp. Chỉ giữ ẩm thồng thường (nhiều nước: nấm bệnh; ít nước: khô mắt cua, ảnh hưởng rễ).
+ Từ giai đoạn đầu nhọn của búp hoa đến khi xả nhị đậu quả, cần giảm lượng nước tưới xuống còn 1/3 so với bình thường.
+ Sau khi đậu trái, tiến hành xử lý tưới tăng dần lượng nước đến mức bình thường trở lại giúp quả phát triển khỏe, đạt chất lượng tốt. Đặc biệt, khi trái lớn nhanh đòi hỏi độ ẩm cao 70 – 90%.
+ Cần giữ mực nước trong mương vườn ở độ sâu 60 – 80 cm từ mặt líếp sau khi đậu quả nhằm không làm gia tăng ẩm độ đất quá.
5. Rụng do cây bị sốc nước bởi mưa
Cây bị sốc nước do sau thời gian xiết nước kéo dài, cây gặp mưa và dễ dẫn dến tình trạng cây bị sốc nước và rụng hoa hàng loạt.
– Biểu hiện: Cây bị rụng hoa, rụng quả đồng loạt sau khi trời mưa.
– Cách khắc phục:
+ Khi cây ra hoa cũng tưới nước nhưng tưới ít, thông thường cách này đi chung với kỹ thuật làm hoa vừa hoa vừa nuôi đọt.
+ Ở giai đoạn sầu riêng đang ra trái non đầu vụ gặp những trận mưa lớn, khi dứt đợt mưa đó nhà vườn nên tưới nước lại cho cây để điều hòa lượng axit, đạm trong đất (tưới từ 50 đến 150 lít tùy theo độ tuổi của cây).
6. Rụng do sốc nhiệt, sốc lạnh
Do chênh lệch nhiệt độ, thời tiết giữa ngày và đêm lớn. Hoặc trời đang nắng nóng khắc nghiệt lại gặp mưa hay sương lạnh, dễ dẫn dến tình trạng cây bị sốc nước và rụng hoa, rụng quả hàng loạt.
– Biểu hiện: Cây bị rụng hoa, rụng quả đồng loạt sau những lúc chênh lệch nhiệt độ vậy.
– Cách khắc phục: Phun dinh dưỡng có chứa Amio,Vitamin, Canxi-Bo, Kali, Silic để dưỡng hoa, dưỡng quả giúp quả khỏe, dẻo dai, chống chịu trước thời tiết khắc nghiệt. Đồng thời tưới nước đều đặn, phun nước lên tán lá để giải nhiệt cho cây khi gặp nắng nóng vào thời điểm buổi sáng (trước 10 giờ sáng) và buổi chiều (từ 4 giờ đến 6 giờ), tránh tưới và phun nước vào buổi trưa nắng sẽ càng làm cây bị sốc hơn.
7. Rụng do bị nấm bệnh, sâu hại
Thông thường nấm bệnh phổ biến dẫn đến tình trạng rụng hoa, đây là bệnh cũng khá khó để phát hiện do biểu hiện của bệnh rất đa dạng, ngoài ra còn có sự gây hại của côn trùng (bọ trĩ, rệp sáp, rầy xanh…).
– Biểu hiện:
+ Trên lá: Lúc đầu, vết bệnh thường phát sinh ở mép hay chóp lá, sau đó lan rộng ra.
+ Trên hoa: Những hoa bị nhiễm nấm sẽ có vết thối màu nâu xám, lõm xuống. Vết bệnh này sẽ đen và lan dần ra, cuối cùng sẽ khiến hoa bị rụng.
+ Trên quả: Quả có các vết đốm nhỏ màu nâu hiện rõ ở hốc gai. Vết bệnh nặng chuyển màu đen dần ở giữa và quầng vàng phía ngoài, rồi lan rộng ra, dần dần quả sẽ bị rụng.
– Cách khắc phục:
+ Giai đoạn hoa: phòng trị bệnh thối hoa và côn trùng gây hại hoa (sâu ăn bông, bọ trĩ, rệp sáp, bọ cánh cứng …) để bảo vệ hoa khỏe mạnh, góp phần cho sự nở hoa cũng như sự thụ phấn, thụ tinh diễn ra tốt.
Bệnh thối bông
Sâu ăn bông
Bọ cánh cứng hại bông
+ Giai đoạn trái đặc biệt là trái non, chú ý phòng trị rệp sáp, bọ trĩ … tránh để chúng chích hút gây ảnh hưởng sự phát triển quả.
+ Phun ngừa bằng các thuốc gốc mát không gây nóng cây, nóng hoa, nóng quả trước khi nhú mắt cua 7 ngày, phun định kỳ 5-7 ngày 1 lần.
8. Sự rụng ở giai đoạn 3-5 ngày sau khi hoa nở là do không thụ phấn và thụ tinh, không được thụ phấn chéo tự nhiên hoặc thụ phấn bổ sung. Đặc biệt đối với giống tự bất tương hợp (Self-incompatibility) không được thụ phấn chéo thì khả năng thụ phấn và thụ tinh rất kém, cây trồng bằng hạt không bị hiện tượng này.
Hỗ trợ sự thụ phấn diễn ra tốt nhất có thể:
+ Phun bổ sung Canxi – Bo định kì trước khi xổ nhụy để hạt phấn khỏe, giàu sức sống, giúp vòi nhụy cương lâu.
+ Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng NPK và các trung vi lượng, acid amin thiết yếu để giúp hoa phát triển tốt, to và đẹp, tăng màu sắc giúp thu hút, hấp dẫn côn trùng như ong mật đến thụ phấn.
+ Khi gặp các điều kiện bất lợi như nắng nóng, mưa nhiều, lạnh giá…ngay trong giai đoạn hoa thì cần bổ sung các chất đề kháng, giúp cây chóng chịu và bảo vệ hoa, bảo vệ quá trình thụ phấn thụ tinh: Can xi, Silic, Kali, hoocmon BRs…
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.