SỰ GÂY HẠI VÀ TRIỆU CHỨNG:
Muỗi hành chỉ gây hại từ giai đoạn mạ đến cuối đẻ nhánh, trước khi có đòng (phổ biến trong giai đoạn 30 -35 ngày sau sạ). Ấu trùng di chuyển lên phần giữa của bẹ và thân, rồi xâm nhập vào đỉnh sinh trưởng, tại đây sâu cắn phá, gây hại và thải ra chất độc có trong nước miếng làm gốc bẹ lúa phồng to, bên trong rỗng. Sau đó khoảng 1 tuần, đọt lúa phát triển bất thường thành ống như lá hành có màu trắng nhạt, xanh nhạt, rộng khoảng 1cm, dài 10 – 30cm, đầu ống hành được bịt kín do mô lá tạo thành.
Tép lúa bị hại không cho bông (gié), sẽ trở thành chồi vô hiệu, không thể trổ bông, nếu có bông cũng bị lép nhiều. Tuy nhiên, cây lúa có thể mọc chồi mới để bù lại nếu cây bị nhiễm sớm, thiệt hại ít. Triệu chứng lúa do muỗi hành gây hại giống như lúa bị hạn, bệnh do virus (bệnh vàng lùn, bệnh Tungro), sâu đục thân, ngộ độc thuốc trừ cỏ 2,4D.
Trên đồng ruộng cần phân biệt triệu chứng thiệt hại do sâu đục thân và sâu năn:
– Đối với sâu đục thân, đọt lúa cuốn tròn có màu xanh, sau đó những đọt này héo khô, nắm kéo lên thì đứt ra ngay. Do sâu ăn phá đọt non làm dưỡng chất và nước không di chuyển lên nuôi đọt được.
– Đối với sâu năn, những ống tròn màu xanh lá cây nhạt, do bẹ lá bị biến dạng, nắm kéo lên không đứt. Những ống này không chết đi nhưng làm chồi bị nhiễm không trổ bông được. Những bụi lúa bị nhiễm có nhiều cọng lúa giống như cọng hành lẫn trong bụi lúa.
Triệu chứng gây hại điển hình của muỗi hành
Riêng vụ Đông Xuân 2016-2017 ở các tỉnh ĐBSCL đã có trên 33.500 ha nhiễm muỗi hành, tỷ lệ gây hại từ 10-15% là 17.832 ha, nhiễm nặng trên 20% là 15.748 ha và thiệt hại năng suất từ 10-30% (theo Trung tâm BVTV phía Nam). Các tỉnh có diện tích nhiễm muỗi hành cao là Kiên Giang, Long An, An Giang, Hậu Giang, Vĩnh Long và Đồng Tháp.
Theo báo cáo của Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và quản lý chất lượng nông sản tỉnh Long An (từ ngày 28/12/2022 đến ngày 03/01/2023) thì sâu năn đang trên đà phát triển tại các trà lúa của vụ Đông xuân 2022 – 2023. Trong đó, đã ghi nhận có diện tích nhiễm sâu năn tại huyện Vĩnh Hưng (DTN 30 ha với tỷ lệ 25 – 30%) và Thị xã Kiến Tường (tỷ lệ nhiễm 1 – 3%).
ĐIỀU KIỆN ĐỂ MUỖI HÀNH PHÁT TRIỂN & GÂY HẠI:
– Muỗi hành phát sinh gây hại mạnh ở những nơi có số ngày nắng ít, sương mù nhiều và nhiệt độ cao vừa phải. Nhiệt độ ấm nóng (26 – 30oC) và độ ẩm cao (85% – 95%) là điều kiện thích hợp cho sâu năn phát sinh phát triển. Những năm mưa nhiều, sâu năn phát sinh phát triển mạnh.
Muỗi hành phát sinh gây hại mạnh ở những nơi có số ngày nắng ít, sương mù nhiều và nhiệt độ cao vừa phải.
– Ruộng lúa đủ nước bị phá hại nặng hơn ruộng khô hạn. Những ruộng trũng gần các bờ ao, mương, máng cũng bị hại nặng.
– Lúa khi cấy, lúc hồi xanh hoặc mạ bị hại nặng hơn, thời kỳ đẻ nhánh bị hại ở mức trung bình, thời kỳ đòng – trổ bị hại ít.
Lúa khi cấy, lúc hồi xanh hoặc mạ bị muỗi dễ bị muỗi hành gây hại nặng hơn
– Bón phân không cân đối cũng là nguyên nhân để sâu năn gây hại. Sự phá hại của muỗi hành có liên quan với tỷ lệ phân đạm cao, ít phân lân.
– Ngoài ra, sự phát sinh với mật độ cao hay thấp của muỗi hành còn bị chi phối bởi một số thiên địch, đặc biệt là ong ký sinh. Những ruộng thường xuyên sử dụng thuốc trừ sâu, đặc biệt nhất là giai đoạn đầu của cây lúa làm tiêu diệt thiên địch làm muỗi hành sẽ bộc phát và gây hại mạnh hơn. Muỗi hành có nhiều thiên địch ký sinh trứng, sâu non và nhộng. Thường khi sâu non của muỗi hành xuất hiện, thiên địch ký sinh tăng, do đó cần chú ý cân nhắc khi phun thuốc trừ sâu, có thể làm giảm mật số thiên địch ký sinh về sau.
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.